W jęz. Kaszubskim brzãczadło /búrczibas /mrëczk /brumtop
Ludowy instrument muzyczny
Nr. inw. MCh/E-1528
Autor: Jerzy Walkusz
Czas powstania: 2005 r.

 
Ludowy instrument perkusyjny z grupy membranofonów. Jest zbudowany z beczki zasklepionej skórzaną membraną lub denkiem pełniącym jej funkcję. Do membrany przymocowany jest pęk końskiego włosia (czasem zastępowany grubym sznurem lub łańcuchem). Niski, burczący dźwięk można wydobyć z burczybasu, pocierając mokrymi palcami o zwilżony wodą koński ogon (ewentualnie przez przeciąganie sznura lub łańcucha). Drgania, które w ten sposób powstają przenoszą się na membranę, a następnie rezonują we wnętrzu beczułki.

 
Chociaż obecnie instrument ten występuje jedynie na Kaszubach, Kociewiu i obszarze Ziemi Chełmińskiej i jest często uznawany za jeden z symboli muzycznej tożsamości ludowej Kaszubów, jeszcze na początku XIX wieku występował prawdopodobnie w całych Prusach Wschodnich. W kulturze ludowej „granie” na nim służyło celom „magicznym” i obrzędowym. Używali go kolędnicy odwiedzający domy przez okres adwentu i Bożego Narodzenia, aż po Nowy Rok i Święto Trzech Króli. Czyniono nim też wrzawę, która miała odstraszyć złe moce. Dziś burczybas bywa jedną z atrakcji występów zespołów ludowych, akompaniując kapeli i wtórując basom, a czasem nawet je zastępując. Do gry na tym niepozornym instrumencie potrzeba aż trzech osób: trzymającego beczułkę, pocierającego palcami końskie włosie i osoby zwilżającej je wodą w trakcie gry.